 |
| AC Cobra |
AC Cobra - samochód sportowy, stworzony przy współudziale angielskiej firmy AC Cars i Carrolla Shelby'ego, produkowany pierwotnie na bazie zmienionej nieco karoserii modelu Ace. Stosowano w nich potężne silniki V8 4.2 litra od Forda (później 4.7 litra), dyferencjał od Jaguara E-Type oraz hamulce tarczowe na przednie i tylne koła. Ostatecznie zaprzestano produkcji tego modelu (na bazie Ace) w 1965 roku wraz z wprowadzeniem do produkcji modelu 427. W 1964 roku wersja Cobra GT wygrała 24 godzinny wyścig w Le Mans.
Jak wielu brytyjskich wytwórców samochodów AC Cars na potrzeby swojej niewielkiej produkcji, używało przestrojonego, 6 cylindrowego, rzędowego silnika Bristola, włączając w to również model AC Ace - 2 osobowy roadster. Firma zdawała sobie sprawę, że silnik zaprojektowany przed II Wojną Światową przez BMW, w latach 60-tych nie należał do najnowocześniejszych. Bristol zdecydował zaprzestać produkcji swojego silnika i zamiast niego używać silników V8 313cid (5.1 L) Chryslera. Choć jest to nieprawdą, powszechnie uważa się, że AC zostało bez źródła napędu i amerykański były kierowca wyścigowy Carroll Shelby uratował firmę od bankructwa. AC zaczęło używać 2.6 litrowych silników Forda Zephyra we wszystkich swoich samochodach. We wrześniu 1961 Shelby wysłał list do AC, w którym pytał czy zbudowaliby mu samochód przystosowany do montażu silnika V8. Shelby miał już wcześniejsze doświadczenie z anglo-amerykańskimi hybrydami - ścigał się Allardem. Najpierw odwiedził Chevroleta, aby zobaczyć czy zapewnią mu silniki. Tam otrzymał odpowiedź odmowną, ponieważ kierownictwo nie chciało robić konkurencji Corvette. Jednakże Ford chciał samochodu, który mógłby konkurować z Corvette i tak się złożyło, że właśnie mieli zupełnie nowy cienkościenny silnik small-block, który mógł zostać użyty do tego przedsięwzięcia.
AC zgodziło się zapewnione, że odpowiedni silnik zostanie znaleziony. Został, był nim silnik 260 in3 HiPo (4.2 L) Forda - nowy lekki, cienkościenny odlew small-block V8 zestrojony na wysoką wydajność. W styczniu 1962 mechanicy z AC Cars w Thames Ditton, Surrey, England spasowali prototypowe podwozie CSX0001 z silnikiem 221ci V8 Forda. Po testach i modyfikacjach, silnik i skrzynia biegów zostały zdemontowane a podwozie przesłane drogą lotniczą 2 lutego 1962r. do Carrolla Shelby do Los Angeles. Tu zamontowano do niego w mniej niż osiem godzin silnik oraz skrzynię i rozpoczęto testy. Carroll Shelby twierdzi, że nazwa Cobra objawiła mu się w śnie.
Produkcja okazała się łatwa, ponieważ już podczas instalacji 2.6-litrowego silnika od Forda Zephyra dokonano większości modyfikacji potrzebnych do silnika small-block V8, włączając w to również znaczną przebudowę przedniej części AC Ace. Najważniejszą modyfikacją było wmontowanie mocniejszego tylnego dyferencjału, który poradziłby sobie z mocą fordowskiej V-ósemki. Zamiast starego dyfra ENV została zastosowana jednostka Salisbury 4HU, ze zintegrowanymi hamulcami tarczowymi aby obniżyć masę nieresorowaną. Był to taki sam dyferencjał jak w Jaguarze E-Type. W wersji produkcyjnej zintegrowane hamulce zostały zamontowane tradycyjnie w celu obniżenia kosztów. Jedyną modyfikacją przedniej części, w porównaniu z tą z modelu AC Ace 2.6, było mocowanie skrzynki kierowniczej, które trzeba było przesunąć bardziej na zewnątrz ze względu na szerszy silnik V8.
75 pierwszych Cobra Mark 1 (włączając prototyp) zostało wyposażonych w silnik 260 in3 (4.2 L). Pozostałe 51 egzemplarzy modelu Mark 1 miało zamontowaną większą wersję silnika V8 Windsor Ford o pojemności 289 in3(4,7 L). W końcówce 1962 r. Alan Turner, który był głównym inżynierem w AC, dokonał znaczącej zmiany projektu przedniej części samochodu, dzięki której można było zastosować zębatkową przekładnię kierowniczą, podczas gdy ciągle stosowane było zawieszenie oparte na odwróconych resorach piórowych. Nowy samochód wszedł do produkcji na początku 1963 r. i został nazwany Mark II. Maglownica (pasek zębaty połączony z drążkami kierowniczymi) pochodziła od MGB, podczas gdy nowa kolumna kierownicza została zapożyczona z VW Beetle(w Polsce znany jako Garbus). Do końca lata 1965 r. wyprodukowano około 528 sztuk Cobry Mark II(ostatni egzemplarz modelu Mark II przeznaczony na rynek amerykański został wyprodukowany w Listopadzie 1964 r.).
Przez cały 1963 r. Cobra oparta na resorach piórowych traciła swoją przewagę w wyścigach, Shelby próbował zainstalować olbrzymi silnik Ford FE o poj. 390 in3 (6,4 L). Ken Miles ścigał się modelem Mark II napędzanym silnikiem FE i powiedział, że samochodem praktycznie nie dało się kierować nazywając go 'The Turd'(w wolnym tłumaczeniu 'kupa gówna'). Rozwijano nowe podwozie przeznaczone do modelu Mark III.
Nowy model był projektowany wspólnie z Fordem w Detroit. Zostało zbudowane całkowicie nowe podwozie oparte na 4 calowych rurach (zamiast dotychczasowo stosowanych 3 calowych) i nowym zawieszeniu coilover (amortyzator + okalająca go sprężyna). Nowy samochód miał szersze błotniki oraz większy wlot powietrza do chłodnicy. Był zasilany osławionym silnikiem "side oiler" 427in3 (7.0 L) Forda o mocy 425 KM (317 kW) i rozwijał prędkość maksymalną 163 mph (262 km/h) w wersji standardowej oraz odpowiednio 485 KM (362 kW) i 180 mph (290 km/h) w wersji wyścigowej. Produkcja modelu Cobra Mark III rozpoczęła się 1 stycznia 1965r., dwa prototypy zostały wysłane do Stanów Zjednoczonych w październiku 1964r. Samochody były wysłane do Ameryki jako niepomalowane podwozia na kołach, gdzie zostały dokończone w warsztacie Shelby'ego. Pomimo, że Mark III był imponującym autem, poniósł finansową porażkę i nie sprzedawał się dobrze. Aby obciąć koszty, niektóre AC Cobry Mark III były wyposażone w silnik 428 in3 (7.0 L): długoskokowy, o mniejszej średnicy cylindrów, niższym koszcie wytwarzania, przeznaczony raczej do użytku drogowego niż do wyścigów. Przypuszczalnie 300 sztuk modelu Mark III zostało przesłanych do Shelby'ego do USA w ciągu lat 1965-66, włączając w to wersję wyścigową. 27 egzemplarzy wersji small block z wąskimi błotnikami, która była oznaczana jako AC 289 zostało sprzedanych w Europie. Niestety generacja MK III nie zdążyła zdobyć homologacji na 1965 rok i nie była używana przez zespół Shelby'ego. Jednakże, ścigało się nią z sukcesami wielu prywatnych właścicieli i wygrywała wyścigi nadal w latach 70-tych. Interesującym faktem jest, że 31 niesprzedanych samochodów zostało przystosowanych do użytku drogowego i oznaczonych jako S/C (semi-competition, pół-wyczynowe). Dziś są to najrzadsze i najbardziej wartościowe modele - można je sprzedać za więcej niż 1.5 miliona dolarów.
AC Cobry mają obszerną wyścigową historię. Shelby chciał być 'Pogromcą Corvette' i dzięki masie niższej o blisko 227 kg niż Chevrolet Corvette, lekki samochód dokonał tej sztuki. Cobra odniosła prawdopodobnie zbyt duży sukces jako samochód wyczynowy i znacząco przyczyniła się do wprowadzenia limitów prędkości w Wielkiej Brytanii. Wyliczono, że na autostradzie M1 w 1964 r. AC Cobra Coupe prowadzona przez Jacka Searsa oraz Petera Boltona podczas testów zapoznawczych przed 24-godzinnym wyścigiem LeMans osiągnęła prędkość 185 mph (298 km/h). Rządowi oficjele powoływali się na wzrost liczby śmiertelnych wypadków we wczesnych latach 60-tych jako główny powód za wprowadzeniem ograniczeń, wyczyny samochodów AC tylko podkreśliły potencjalne ryzyko.
Pomimo oszałamiających sukcesów w wyścigach, AC Cobra była finansową porażką, która sprawiła, że Carroll Shelby zaprzestał importu samochodów z Anglii w 1967 roku. AC Cars kontynuowało produkcję roadstera z zawieszeniem coilover, wąskimi błotnikami oraz silnikiem small block 289 Forda i nazwało samochód AC 289, był on sprzedawany w Europie do 1969 roku. AC produkowało również model AC Frua do 1973. AC Frua była budowana na wydłużonym podwoziu Cobry 427 MK III z resorowaniem coilover, posiadała bardzo ładną stalową karoserię zaprojektowaną przez Pietro Fruę. Wraz z końcem AC Frua, AC kontynuowało budowę mniejszych samochodów i zbankrutowało w poźnych latach 70-tych. Wszystkie narzędzia i prawo do używania nazwy firmy zostały nabyte przez Autocraft, sprzedawcę części i producenta replik - własność Briana A. Anglissa. Autocraft wytwarzał kontynuatora modelu AC 289 nazwanego Mark IV. Carroll Shelby w końcu wniósł pozew przeciwko AC Cars i Brianowi A. Anglissowi do Sądu Rejonowego w Los Angeles. Końcowa ugoda skutkowała wydaniem oświadczenia prasowego, w którym AC/Angliss przyznawało, że Carroll Shelby był (i jest) udokumentowanym wytwórcą wszystkich pojazdów AC Cobra, które powstały w latach 60-tych w Stanach Zjednoczonych oraz, że Shelby jest jedyną osobą uprawnioną do nazywania swojego samochodu Cobra. Mimo, że nie ma żadnych wątpliwości co do tego, że każda Cobra wyprodukowana w latach 60-tych, była wytworzona przez AC Cars w Anglii. Shelby jedynie importował i modyfikował samochody aby osiągnęły swoją ostateczną formę, chociaż AC próbowało kopiować to co robił Shelby. Firma Carrolla Shelby'ego Shelby Automobiles, Inc. kontynuuje produkcję pojazdów Shelby Cobra 289, FIA 289 oraz 427 S/C w swoich warsztatach w Las Vegas w Nevadzie. Auta utrzymują styl i wygląd oryginalnego przodka z lat 60-tych, ale są wyposażone w nowoczesne udogodnienia. W 2006 roku własna Shelby Cobra Carrolla Shelby'ego została sprzedana na aukcji w Arizonie za 2.8 mln £.
Jak wielu brytyjskich wytwórców samochodów AC Cars na potrzeby swojej niewielkiej produkcji, używało przestrojonego, 6 cylindrowego, rzędowego silnika Bristola, włączając w to również model AC Ace - 2 osobowy roadster. Firma zdawała sobie sprawę, że silnik zaprojektowany przed II Wojną Światową przez BMW, w latach 60-tych nie należał do najnowocześniejszych. Bristol zdecydował zaprzestać produkcji swojego silnika i zamiast niego używać silników V8 313cid (5.1 L) Chryslera. Choć jest to nieprawdą, powszechnie uważa się, że AC zostało bez źródła napędu i amerykański były kierowca wyścigowy Carroll Shelby uratował firmę od bankructwa. AC zaczęło używać 2.6 litrowych silników Forda Zephyra we wszystkich swoich samochodach. We wrześniu 1961 Shelby wysłał list do AC, w którym pytał czy zbudowaliby mu samochód przystosowany do montażu silnika V8. Shelby miał już wcześniejsze doświadczenie z anglo-amerykańskimi hybrydami - ścigał się Allardem. Najpierw odwiedził Chevroleta, aby zobaczyć czy zapewnią mu silniki. Tam otrzymał odpowiedź odmowną, ponieważ kierownictwo nie chciało robić konkurencji Corvette. Jednakże Ford chciał samochodu, który mógłby konkurować z Corvette i tak się złożyło, że właśnie mieli zupełnie nowy cienkościenny silnik small-block, który mógł zostać użyty do tego przedsięwzięcia.
AC zgodziło się zapewnione, że odpowiedni silnik zostanie znaleziony. Został, był nim silnik 260 in3 HiPo (4.2 L) Forda - nowy lekki, cienkościenny odlew small-block V8 zestrojony na wysoką wydajność. W styczniu 1962 mechanicy z AC Cars w Thames Ditton, Surrey, England spasowali prototypowe podwozie CSX0001 z silnikiem 221ci V8 Forda. Po testach i modyfikacjach, silnik i skrzynia biegów zostały zdemontowane a podwozie przesłane drogą lotniczą 2 lutego 1962r. do Carrolla Shelby do Los Angeles. Tu zamontowano do niego w mniej niż osiem godzin silnik oraz skrzynię i rozpoczęto testy. Carroll Shelby twierdzi, że nazwa Cobra objawiła mu się w śnie.
Produkcja okazała się łatwa, ponieważ już podczas instalacji 2.6-litrowego silnika od Forda Zephyra dokonano większości modyfikacji potrzebnych do silnika small-block V8, włączając w to również znaczną przebudowę przedniej części AC Ace. Najważniejszą modyfikacją było wmontowanie mocniejszego tylnego dyferencjału, który poradziłby sobie z mocą fordowskiej V-ósemki. Zamiast starego dyfra ENV została zastosowana jednostka Salisbury 4HU, ze zintegrowanymi hamulcami tarczowymi aby obniżyć masę nieresorowaną. Był to taki sam dyferencjał jak w Jaguarze E-Type. W wersji produkcyjnej zintegrowane hamulce zostały zamontowane tradycyjnie w celu obniżenia kosztów. Jedyną modyfikacją przedniej części, w porównaniu z tą z modelu AC Ace 2.6, było mocowanie skrzynki kierowniczej, które trzeba było przesunąć bardziej na zewnątrz ze względu na szerszy silnik V8.
75 pierwszych Cobra Mark 1 (włączając prototyp) zostało wyposażonych w silnik 260 in3 (4.2 L). Pozostałe 51 egzemplarzy modelu Mark 1 miało zamontowaną większą wersję silnika V8 Windsor Ford o pojemności 289 in3(4,7 L). W końcówce 1962 r. Alan Turner, który był głównym inżynierem w AC, dokonał znaczącej zmiany projektu przedniej części samochodu, dzięki której można było zastosować zębatkową przekładnię kierowniczą, podczas gdy ciągle stosowane było zawieszenie oparte na odwróconych resorach piórowych. Nowy samochód wszedł do produkcji na początku 1963 r. i został nazwany Mark II. Maglownica (pasek zębaty połączony z drążkami kierowniczymi) pochodziła od MGB, podczas gdy nowa kolumna kierownicza została zapożyczona z VW Beetle(w Polsce znany jako Garbus). Do końca lata 1965 r. wyprodukowano około 528 sztuk Cobry Mark II(ostatni egzemplarz modelu Mark II przeznaczony na rynek amerykański został wyprodukowany w Listopadzie 1964 r.).
Przez cały 1963 r. Cobra oparta na resorach piórowych traciła swoją przewagę w wyścigach, Shelby próbował zainstalować olbrzymi silnik Ford FE o poj. 390 in3 (6,4 L). Ken Miles ścigał się modelem Mark II napędzanym silnikiem FE i powiedział, że samochodem praktycznie nie dało się kierować nazywając go 'The Turd'(w wolnym tłumaczeniu 'kupa gówna'). Rozwijano nowe podwozie przeznaczone do modelu Mark III.
Nowy model był projektowany wspólnie z Fordem w Detroit. Zostało zbudowane całkowicie nowe podwozie oparte na 4 calowych rurach (zamiast dotychczasowo stosowanych 3 calowych) i nowym zawieszeniu coilover (amortyzator + okalająca go sprężyna). Nowy samochód miał szersze błotniki oraz większy wlot powietrza do chłodnicy. Był zasilany osławionym silnikiem "side oiler" 427in3 (7.0 L) Forda o mocy 425 KM (317 kW) i rozwijał prędkość maksymalną 163 mph (262 km/h) w wersji standardowej oraz odpowiednio 485 KM (362 kW) i 180 mph (290 km/h) w wersji wyścigowej. Produkcja modelu Cobra Mark III rozpoczęła się 1 stycznia 1965r., dwa prototypy zostały wysłane do Stanów Zjednoczonych w październiku 1964r. Samochody były wysłane do Ameryki jako niepomalowane podwozia na kołach, gdzie zostały dokończone w warsztacie Shelby'ego. Pomimo, że Mark III był imponującym autem, poniósł finansową porażkę i nie sprzedawał się dobrze. Aby obciąć koszty, niektóre AC Cobry Mark III były wyposażone w silnik 428 in3 (7.0 L): długoskokowy, o mniejszej średnicy cylindrów, niższym koszcie wytwarzania, przeznaczony raczej do użytku drogowego niż do wyścigów. Przypuszczalnie 300 sztuk modelu Mark III zostało przesłanych do Shelby'ego do USA w ciągu lat 1965-66, włączając w to wersję wyścigową. 27 egzemplarzy wersji small block z wąskimi błotnikami, która była oznaczana jako AC 289 zostało sprzedanych w Europie. Niestety generacja MK III nie zdążyła zdobyć homologacji na 1965 rok i nie była używana przez zespół Shelby'ego. Jednakże, ścigało się nią z sukcesami wielu prywatnych właścicieli i wygrywała wyścigi nadal w latach 70-tych. Interesującym faktem jest, że 31 niesprzedanych samochodów zostało przystosowanych do użytku drogowego i oznaczonych jako S/C (semi-competition, pół-wyczynowe). Dziś są to najrzadsze i najbardziej wartościowe modele - można je sprzedać za więcej niż 1.5 miliona dolarów.
AC Cobry mają obszerną wyścigową historię. Shelby chciał być 'Pogromcą Corvette' i dzięki masie niższej o blisko 227 kg niż Chevrolet Corvette, lekki samochód dokonał tej sztuki. Cobra odniosła prawdopodobnie zbyt duży sukces jako samochód wyczynowy i znacząco przyczyniła się do wprowadzenia limitów prędkości w Wielkiej Brytanii. Wyliczono, że na autostradzie M1 w 1964 r. AC Cobra Coupe prowadzona przez Jacka Searsa oraz Petera Boltona podczas testów zapoznawczych przed 24-godzinnym wyścigiem LeMans osiągnęła prędkość 185 mph (298 km/h). Rządowi oficjele powoływali się na wzrost liczby śmiertelnych wypadków we wczesnych latach 60-tych jako główny powód za wprowadzeniem ograniczeń, wyczyny samochodów AC tylko podkreśliły potencjalne ryzyko.
Pomimo oszałamiających sukcesów w wyścigach, AC Cobra była finansową porażką, która sprawiła, że Carroll Shelby zaprzestał importu samochodów z Anglii w 1967 roku. AC Cars kontynuowało produkcję roadstera z zawieszeniem coilover, wąskimi błotnikami oraz silnikiem small block 289 Forda i nazwało samochód AC 289, był on sprzedawany w Europie do 1969 roku. AC produkowało również model AC Frua do 1973. AC Frua była budowana na wydłużonym podwoziu Cobry 427 MK III z resorowaniem coilover, posiadała bardzo ładną stalową karoserię zaprojektowaną przez Pietro Fruę. Wraz z końcem AC Frua, AC kontynuowało budowę mniejszych samochodów i zbankrutowało w poźnych latach 70-tych. Wszystkie narzędzia i prawo do używania nazwy firmy zostały nabyte przez Autocraft, sprzedawcę części i producenta replik - własność Briana A. Anglissa. Autocraft wytwarzał kontynuatora modelu AC 289 nazwanego Mark IV. Carroll Shelby w końcu wniósł pozew przeciwko AC Cars i Brianowi A. Anglissowi do Sądu Rejonowego w Los Angeles. Końcowa ugoda skutkowała wydaniem oświadczenia prasowego, w którym AC/Angliss przyznawało, że Carroll Shelby był (i jest) udokumentowanym wytwórcą wszystkich pojazdów AC Cobra, które powstały w latach 60-tych w Stanach Zjednoczonych oraz, że Shelby jest jedyną osobą uprawnioną do nazywania swojego samochodu Cobra. Mimo, że nie ma żadnych wątpliwości co do tego, że każda Cobra wyprodukowana w latach 60-tych, była wytworzona przez AC Cars w Anglii. Shelby jedynie importował i modyfikował samochody aby osiągnęły swoją ostateczną formę, chociaż AC próbowało kopiować to co robił Shelby. Firma Carrolla Shelby'ego Shelby Automobiles, Inc. kontynuuje produkcję pojazdów Shelby Cobra 289, FIA 289 oraz 427 S/C w swoich warsztatach w Las Vegas w Nevadzie. Auta utrzymują styl i wygląd oryginalnego przodka z lat 60-tych, ale są wyposażone w nowoczesne udogodnienia. W 2006 roku własna Shelby Cobra Carrolla Shelby'ego została sprzedana na aukcji w Arizonie za 2.8 mln £.
Bardzo ciekawy wpis. Pozdrawiam serdecznie.
OdpowiedzUsuń